Quantcast

Το Wednesday είναι καλή φάση για το Netflix, αλλά όχι τόσο καλή για τον Tim Burton

Το τηλεοπτικό spinoff του Addams Family έχει πάει τάπα στην πλατφόρμα, αλλά μήπως είναι πισωγύρισμα για τον κάποτε αγαπημένο σκηνοθέτη;

Αλέξανδρος Παπαγεωργίου

9 Δεκεμβρίου 2022

Το Wednesday είχε τα πάντα για να πετύχει, φίλες και φίλοι. Είναι τόσο ταμάμ φτιαγμένο για viral επιτυχία που, ακόμα κι αν δεν υπήρχε, το Netflix θα έπρεπε να το εφεύρει από το μηδέν. Ας δούμε τα βασικά συστατικά του. Πρώτον, πρόκειται για teen coming-of-age σειρά, ένα τηλεοπτικό είδος που είναι εξαιρετικά ανεβασμένο τα τελευταία χρόνια που η Gen Z αναζητά όλο και πιο relatable αναπαραστάσεις στη μικρή οθόνη (για σινεμά δεν το συζητάμε, είναι εν πολλοίς χαμένη υπόθεση για το είδος μαζικότητας που εξασφαλίζουν οι πλατφόρμες σε αυτές τις ηλικίες). Δεύτερον, πρόκειται για spinoff ενός ήδη γνωστού και αγαπημένου franchise όπως είναι το Addams Family, μιας και είναι πλέον δεδομένο πως μεγάλο μέρος της βιομηχανίας της pop κουλτούρας έχει παραιτηθεί από την πιθανότητα των original ιδεών και απλά ανακυκλώνει τον εαυτό της με κυμαινόμενους βαθμούς επιτυχίας. Και τρίτον, η σειρά πέφτει ακριβώς πάνω στη μετάβαση των 30ετών κύκλων νοσταλγίας από τα 80s στα 90s, κι έτσι εντάσσεται στο τσουνάμι από reboots/remakes/spinoffs από 90ίλες που ήδη έχει αρχίσει να μας κατακλύζει.

Και οι τρεις αυτές διαδικασίες έχουν συναντηθεί στο Netflix, φυσικά, το οποίο έχει μετατραπεί σε βιομηχανία παραγωγής τέτοιου είδους content που καταναλώνεται γρήγορα, μαζικά και παγκόσμια. Ας αναλογιστούμε πως η πλατφόρμα έχει επενδύσει τα μάλα την teen τηλεόραση που παίρνει ένα νοσταλγικό aesthetic ή franchise και το εκσυγχρονίζει για το νεανικό κοινό. Μιλάμε για κάτι που ξεκίνησε με το Stranger Things και συνεχίστηκε έπειτα με το Chilling Adventures of Sabrina, ενώ έχουμε δει επίσης σειρές σαν το Sex Education, το Everything Sucks!, το The Umbrella Academy, το The End of the F***ing World και το 13 Reasons Why μεταξύ άλλων. Κι εκτός Netflix, βέβαια, υπάρχουν πολύ πετυχημένα αντίστοιχα παραδείγματα, με ενδεικτικότερη την αναβίωση των Archie Comics με το Riverdale στο The CW (μια μεγάλη επιρροή για το Wednesday, μαζί με το Harry Potter φυσικά) αλλά και την πιο edgy εκδοχή της teen τηλεόρασης με το Euphoria στο HBO. Καθόλου τυχαία, όλες αυτές οι σειρές είναι πολύ πιο explicit απ’ όσο είχαμε συνηθίσει την εφηβική τηλεόραση σε ζητήματα σεξουαλικότητας, ψυχικής υγείας, καταχρήσεων, ρατσισμού, σεξισμού, ομοφοβίας κλπ, αντανακλώντας τα χαρακτηριστικά που έχει ήδη η Gen Z σε επίπεδο τηλεοπτικής αναπαράστασης.

Πολλές φορές, από την άλλη, τέτοιες σειρές περπατάνε σε μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην (πιο) υγιή και ρεαλιστική αναπαράσταση της εφηβείας και το exploitation της αυτο-εικόνας που έχουν οι σύγχρονοι νέοι για τον εαυτό τους. Κατά μία έννοια, βέβαια, αυτό εγγυάται επίσης τον fun και εύπεπτο χαρακτήρα αυτών των σειρών, ακόμα κι όταν τα ίδια φλερτάρουν με το να πάρουν υπερβολικά σοβαρά τον εαυτό τους (όπως συμβαίνει στο Euphoria και το Sex Education). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η συνταγή δουλεύει και το Wednesday είναι μια τρανή απόδειξη, αφού όπως προείπαμε πατάει όλα τα σωστά κουμπιά ώστε να γίνει παγκόσμιο viral φαινόμενο. Πόσο viral; Τις προάλλες λέγαμε ότι το Wednesday έγραψε 341 εκ. ώρες συνολικής παρακολούθησης στην πλατφόρμα κατά την πρώτη βδομάδα προβολής.  Για να καταλάβετε πόσο μεγάλο νούμερο είναι αυτό, πρόκειται για ρεκόρ όσον αφορά τις αγγλόφωνες σειρές του Netflix, με την προηγούμενη πρωτιά να την κατέχει το Stranger Things 4 με 335 εκ. ώρες. Βέβαια βρίσκεται μακριά από το να σπάσει το ρεκόρ για κάθε είδους σειρά στην πλατφόρμα, αφού την πρωτιά κατέχει το Squid Game με 571 εκ. ώρες μέσα σε μία βδομάδα. Και όσον αφορά την παγκοσμιότητα του φαινομένου, ας σημειώσουμε πως στην πρώτη του βδομάδα βρέθηκε στο νο.1 του Netflix top-10 σε 83 χώρες.

Έχει ενδιαφέρον να καταγράψουμε μερικά ακόμα πράγματα όσον αφορά την επιτυχία του Wednesday. Πρώτον, ας σημειώσουμε πως εν πολλοίς αυτή η επιτυχία οφείλεται στην χαρισματική παρουσία της Jenna Ortega, η οποία πολύ γρήγορα εκτοξεύτηκε στην σφαίρα του νεανικού stardom ακολουθώντας τα βήματα άλλων νεαρών celebrities που συνδέθηκαν με σύγχρονες teen σειρές όπως η Zendaya, η Kiernan Shipka και η Emma Mackey. Δεύτερον, ας αναφέρουμε πως το Addams Family, πριν το Wednesday, είχε γνωρίσει ήδη ένα πολύ πετυχημένο κινηματογραφικό animated reboots με τις ταινίες του 2019 και του 2021, γεγονός που δείχνει πως η fictional οικογένεια που ξεκίνησε στο χαρτί το 1938 συνεχίζει να έχει βαθιές ρίζες στην μαζική κουλτούρα και να προσελκύει το νοσταλγικό αλλά και το νεαρότερο κοινό (που μπορεί ακόμα και να αγνοεί το μακρόχρονο παρελθόν του franchise). Και μιας και μιλάμε για πράγματα που ενδέχεται να αγνοούν οι πιο νεαροί fans της σειράς, ας μιλήσουμε λίγο για τον Tim Burton, ο οποίος έχει ρόλο executive producer και ανέλαβε την σκηνοθεσία των τεσσάρων πρώτων επεισοδίων της πρώτης σεζόν.

Γενικά μιλώντας, η τηλεόραση τείνει να τραβάει όλο και περισσότερους κινηματογραφικούς δημιουργούς. Είναι μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει χρόνια πριν, κι η οποία εντείνεται όσο μικρή οθόνη μεγαλώνει κι η μεγάλη -δυστυχώς- μικραίνει. Καθώς λοιπόν η τηλεόραση γίνεται πιο cinematic με όρους καλλιτεχνικής γλώσσας και παραγωγικής κλίμακας, γίνεται όλο και πιο πιθανό να δούμε έναν χολιγουντιανό σκηνοθέτη να καταπιάνεται με ένα τηλεοπτικό πρότζεκτ χωρίς αυτό να μειώνει σε κάτι το πρεστίζ και το στάτους του. Υπάρχουν, όμως, και κάποιες εξαιρέσεις όπου η ανάληψη μιας σειράς μοιάζει με καλλιτεχνική υποβάθμιση – και δυστυχώς ο Burton μοιάζει να είναι μια τέτοια, αφού πρόκειται για την πρώτη του (κάπως πιο) ολοκληρωμένη τηλεοπτική δουλειά, η οποία έρχεται έπειτα από ένα μεγάλο σερί κινηματογραφικών απογοητεύσεων και δημιουργικής ξηρασίας στη μεγάλη οθόνη. Λέμε κάπως-πιο-ολοκληρωμένη όχι μόνο με την έννοια ότι δεν σκηνοθετεί καν ολόκληρη τη σεζόν, αλλά και με το ότι δεν βρίσκουμε ένα ιδιαίτερο σκηνοθετικό στίγμα, παρά μόνο μια κάπως generic goth-pop αισθητική που θα μπορούσε να έχει βγει από έναν αλγόριθμο ο οποίος θα χρησιμοποιούσε τα γενικά χαρακτηριστικά του μπαρτονικού σινεμά. Ούτως ή άλλως, μην ξεχνάμε ότι οι ίδιες οι ταινίες Addams Family που μας μεγάλωσαν στα 90s είχαν επηρεαστεί από την χολιγουντιανή άνθιση της goth ασθητικής που είχε φέρει ο Burton με τα Beetlejuice και Edward Scissorshands, ενώ η ταινία The Addams Family του 1991 μάλιστα είχε προταθεί στον ίδιο να την σκηνοθετήσει, κάτι που απέρριψε καθώς εκείνη την περίοδο γύριζε το Batman Returns.

Όπως ξαναλέγαμε με άλλη αφορμή, και συγκεκριμένα το ατυχές live-action remake του Dumbo το 2019, ο Burton δείχνει να αδυνατεί να επαν-επινοήσει τον εαυτό στο σύγχρονο κινηματογραφικό περιβάλλον και αρκείται στο να ανακυκλώνει με τον πιο κοινότοπο τρόπο την αισθητική που τον καθιέρωσε με την ελάχιστη προσπάθεια και δημιουργική φαντασία κάθε φορά. Χοντρικά μιλώντας, όλα τα 10s του σκηνοθέτη (που εν πολλοίς χαρακτηρίστηκαν κι από την συνεργασία του με την Disney) αποπνέουν μια αίσθηση κυνισμού και παραίτησης. Όπως λέγαμε και στο προαναφερθέν κείμενο: “Παρότι μπορεί να έχουν τις στιγμές τους (που δεν τις έχουν αλλά τέλος πάντων), ταινίες σαν τα Alice in WonderlandDark Shadows, Frankenweenie, Big Eyes και Miss Peregrine μοιάζουν σαν να ανατέθηκε σ’ έναν ικανό πλην ανέμπνευστο σκηνοθέτη να γυρίσει μια ταινία tribute στον Burton. Κάποιες φορές βγαίνει σαν απλή κόπια. Κάποιες φορές βγαίνει σαν αθέλητη παρωδία.” Αν δούμε το Wednesday από αυτήν την σκοπιά, τότε ίσως καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι, παρότι αποτελεί μια αξιοπρεπή και ικανοποιητική παραγωγή για το Netflix, δεν υπάρχει σε αυτό κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει την παρουσία μιας προσωπικής κινηματογραφικής υπογραφής – και πόσο μάλλον μιας υπογραφής που συνήθιζε να είναι τόσο βαριά και διακριτή όσο αυτή του Tim Burton.

Best of internet