Δεύτερη λίστα ανασκόπησης του 2023, φίλες και φίλοι, και κρατάμε την παράδοση ζωντανή συνεχίζοντας με τις καλύτερες κινηματογραφικές μουσικές της χρονιάς. Κατά κανόνα, οι κινηματογραφικές μουσικές χωρίζονται σε scores και soundtracks. Παρότι οι δύο όροι συχνά χρησιμοποιούνται εναλλάξιμα μεταξύ τους, τυπικά συνήθως το score αναφέρεται στις πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις που έχουν γραφτεί για μια ταινία (κατά κανόνα, αλλά όχι πάντα, από έναν και μοναδικό δημιουργό) ενώ το soundtrack αναφέρεται στο σύνολο των μουσικών κομματιών (πρωτότυπων ή προϋπαρχόντων) που χρησιμοποιούνται σε ένα φιλμ και συνοδεύουν τις σκηνές του. Κάποιες φορές, μπορεί το ένα να είναι ωραίο και το άλλο όχι, όπως για παράδειγμα στην φετινή περίπτωση του Barbie της Greta Gerwig, όπου το score των Mark Ronson και Andrew Wyatt δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο, αλλά τα μεμονωμένα tracks της ταινίας ήταν εξαιρετικά (ειδικά το I’m Just Ken του Ryan Gosling, αλλά και το Speed Drive της Charli XCX ή το Barbie World των Nicki Minaj και Ice Spice). Εμείς όμως εδώ θα ασχοληθούμε με ολοκληρωμένα scores.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΓΤΧ.
Γενικά μιλώντας, η κινηματογραφική μουσική έχει μια σχετική αυτοτέλεια από το κινηματογραφικό έργο. Είναι ένα από τα στοιχεία της γλώσσας του σινεμά που μπορεί να τα απολαύσει κάποιος ακόμα κι εντελώς διαχωρισμένα από το ίδιο το φιλμ, καθώς η μουσική μπορεί να αναπαραχθεί τεχνικά σε διαφορετικές συνθήκες, να την ακούσεις σε ηχεία ή ακουστικά, χωρίς να παίζει ταυτόχρονα η ταινία. Παρόλα αυτά, κάποιες φορές η σύνδεση μεταξύ τους είναι βαθιά: η μουσική γίνεται εσωτερικό δομικό στοιχείο μιας ταινίας, κι όχι μια εξωτερική επένδυση που απλώς την συνοδεύει. Όταν το γλυκό δένει, τότε το αποτέλεσμα είναι μαγικό, κι οι διαχωρισμένες δυνατότητες της εικόνας και του ήχου αλληλοδιαπλέκονται και αλληλοπολλαπλασιάζονται. Για να γίνει αυτό, απαιτείται τις περισσότερες φορές να προκύψει μια συνάντηση ανάμεσα στα καλλιτεχνικά οράματα των κινηματογραφικών και των μουσικών δημιουργών, και κυρίως ένας εναρμονισμός ύφους, διάθεσης, αύρας.
Παρακάτω, λοιπόν, ακολουθούν τα 10 καλύτερα κινηματογραφικά scores του 2023, είτε μας άρεσαν οι ταινίες που συνόδευσαν είτε όχι.
Είναι τρομερό πως η Ισλανδή τσελίστρια εξελίχθηκε από underground όνομα της πειραματικής μουσικής (με συνεργασίες με Ben Frost, Throbbing Gristle και SunnO))) μεταξύ άλλων) σε περιζήτητη συνθέτρια για blockbuster επιτυχίες. Μετά το mainstream μπαμ των Joker και Chernobyl λοιπόν, και μετά από ένα φανταστικό Tar πέρσι, φέτος έγραψε την μουσική για μια μέτρια-προς-οκ μεταφορά Agatha Christie – και ήταν το καλύτερο στοιχείο της ταινίας.
Ένα υπερ-τίμιο ψυχολογικό queer thriller που είδαμε τον Νοέμβριο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο πέρα από μια υπέροχη Thomasin McKenzie στον πρωταγωνιστικό ρόλο (περιμένουμε πράγματα γενικά από αυτήν) είχε κι ένα ωραιότατο score από τον Richard Reed Parry, μουσικό εγκέφαλο των The Arcade Fire που τα τελευταία χρόνια επιχειρεί το πέρασμα από το χισπτερο-indie στα film scores.
Και μόνο που είναι το τελευταίο score του λατρεμένου Ryuichi Sakamoto πριν τον θάνατό του, αξίζει μια θέση στην λίστα. Τo Monster του Hirokazu Kore-eda ήταν κάπως παρα-μελοδραματικό για τα γούστα μου, και αντιστοίχως ήταν και η μουσική του Sakamoto, οπότε δεν θα το έβαζα στις καλύτερες δουλειές του (που είναι πολλές), αλλά και πάλι μια χαρά (και RIP).
Δύο βασιλιάδες συναντιούνται, φίλες και φίλοι. Από τη μία, ο αξεπέραστος ντοκιμαντερίστας Errol Morris που εξερευνά την ζωή του σπουδαίου συγγραφέα John le Carre. Από την άλλη, ο Philip Glass, ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα (και συνδιαμορφωτής του μινιμαλισμού), συνεργάζεται με τον Paul Leonard-Morgan για το μουσικό ντύσιμο. Δεν περιγράφουμε άλλο.
O Trent Reznor και ο Atticus Ross γράφουν μουσική για τη νέα ταινία του David Fincher. Ε, θα πείτε, τι πιο σύνηθες να συμβεί. Η ποιότητα είναι σταθερά σε πολύ υψηλό επίπεδο, ενώ η ταυτόχρονα παρουσία της μισής δισκογραφίας The Smiths είναι ξεκάθαρη περίπτωση make or break – και για εμάς συγκεκριμένα make, fight us in the comments κλπ.
Μας είχε μάθει σε ένα πολύ δυνατό σερί με τα First Reformed και The Card Counter ο Paul Schrader, κι ελπίζαμε στο hat-trick με το Master Gardener. Δυστυχώς είναι ένα σκαλί κάτω, αλλά τουλάχιστον κρατάμε μεταξύ άλλων την εκπληκτική μουσική του Devonté Hynes (γνωστού επίσης στην πιάτσα ως Blood Orange ή Lightspeed Champion).
Περιμέναμε περισσότερο από αυτήν την ταινία; Ναι, σίγουρα, αλλά δεν αρκεί το επώνυμο Cronenberg από μόνο του για να πείσεις ότι μπορείς να κάνεις ένα καλό mind-fucking και body-bending sci-fi horror film. Η ταινία του Brandon Cronenberg ήταν κατά κοινή ομολογία απογοητευτική, αλλά ο λατρείας Tim Hecker, παλιά καραβάνα στην experimental/ambient/noise σκηνή, έσωσε τουλάχιστον την μουσική παρτίδα.
Μιλώντας για underwhelming ταινίες με score από experimental/ambient/noise μουσικούς, Beau Is Afraid. Ήθελα να μου αρέσει πολύ περισσότερο γιατί είμαι fan του Ari Aster, αλλά τουλάχιστον η συνεργασία του με τον Bobby Krlic (ή αλλιώς The Haxan Cloak) που ξεκίνησε με το Midsommar συνεχίζει να δίνει εξαιρετικά ηχητικά αποτελέσματα.
Γράφονται πολλά για αυτήν την ταινία, κι αξίζει να γραφούν περισσότερα και αναλυτικότερα, αλλά δεν είναι εδώ ο χώρος, οπότε θα περιοριστούμε στα της μουσικής. Το πρώτο μείζον score της Mica Levi ήταν για το Under the Skin του Jonathan Glazer. Έκτοτε, η μουσικός έχει κάνει υπέροχες ατμοσφαιρικές δουλειές για ταινίες όπως το Jackie, το Monos και το Zola. Επιστρέφοντας στην σκηνοθεσία δέκα χρόνια μετά, ο Glazer την εμπιστεύεται ξανά – και πολύ καλά κάνει. Αν δεν έχετε ακόμα το The Zone of Interest, επιλέξτε οπωσδήποτε αίθουσα με καλό και δυνατό ήχο, γιατί το sound design και το score της ταινίας θα σας στοιχειώνουν για αρκετό καιρό.
Αλήθεια, δεν ξέρουμε πώς να το περιγράψουμε αυτό. Ούτε την ταινία, ούτε την μουσική βασικά. Το είδαμε στο Φεστιβάλ Βενετίας φέτος το φθινόπωρο, αλλά δεν ξέρουμε καν αν θα το δούμε στα σινεμά. Το Aggro Dr1ft είναι η πιο τρύπια πειραματική ταινία του Harmony Korine. Και αυτό από μόνο του λέει *πολλά* πράγματα. Στο μεταξύ, η μουσική του AraabMuzik είναι ένα περίεργο, υπνωτικό, παραισθησιογόνο υβρίδιο που μοιάζει με κάτι σαν καγκούρικο videogame-ίστικο ambient. Δεν υπάρχει ούτε στο YouTube ούτε στο Spotify, οπότε δεν ξέρουμε πώς να σας το μεταδώσουμε. Είναι η καλύτερη κινηματογραφική μουσική της χρονιάς. Θα πρέπει απλά να μας εμπιστευθείτε.
